Đầu năm 1974, sau khi Hải quân Việt Nam Cộng hòa đánh mất nhóm đảo Lưỡi Liềm của quần đảo Hoàng Sa vào tay Hải quân Trung Quốc trong trận Hải chiến Hoàng Sa, chính quyền Việt Nam Cộng hòa chỉ thị quân đội tiến hành chiến dịch Trần Hưng Đạo 48 để chiếm một số đảo ở Trường Sa. Binh sĩ Việt Nam đã bất ngờ đổ quân chiếm lại đảo Song Tử Tây từ quân Philippines khi toán quân đồn trú tại đây sang đảo Song Tử Đông dự tiệc mừng viên chỉ huy tại đảo này.[cần dẫn nguồn]

Người ta còn cho là một cơn bão nhỏ xảy ra vào ngày hôm đó đã khiến các binh sĩ Philippines tạm thời ở lại đảo Song Tử Đông để trú bão. Khi quay trở lại đảo, lính Philippines đã thấy binh sĩ Việt Nam có vũ trang đang hát quốc ca Việt Nam Cộng hòa trên đảo, nên họ vội quay trở lại Song Tử Đông để báo tin và đề phòng phía Việt Nam Cộng hòa đánh úp nốt đảo này. Phía Philippines đặt binh sĩ đồn trú tại Song Tử Đông và đảo Thị Tứ trong tình trạng báo động đỏ.

Từ tháng 4 đến tháng 12 năm 1974, Hải quân Việt Nam Cộng hòa hoàn tất việc xây dựng hệ thống phòng thủ trên đảo.[cần dẫn nguồn] Chính quyền Philippines giữ im lặng về sự kiện này.